Chcesz kupić działkę rolną, ale nie jesteś rolnikiem? Ustawa o kształtowaniu ustroju rolnego, której przepisy znowelizowano w 2016 roku może Ci w tym przeszkodzić. Wszystko zależy od tego, jaką powierzchnię ma nieruchomość, którą zamierzasz nabyć. Zgodnie z przepisami, osoba niebędąca rolnikiem indywidualnym może nabyć działkę rolną o powierzchni poniżej 1 ha. Jednak i tutaj możesz spotkać się z małym utrudnieniem, bowiem Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa ma prawo pierwokupu nieruchomości rolnej. Jak to wygląda w praktyce i czy rzeczywiście nie możesz nabyć ziemi rolnej powyżej 1 ha jeśli nie jesteś rolnikiem?
Zakup działki rolnej o powierzchni poniżej 1 ha
Zmiana w Ustawie o kształtowaniu ustroju rolnego wprowadzona w 2019 roku daje możliwość zakupu działki rolnej o powierzchni poniżej 1 ha każdemu, niezależnie od tego czy jesteś rolnikiem lub posiadasz wykształcenie w rolnicze. Przed 2019 rokiem przepisy były bardziej zaostrzone, powierzchnia działki musiała być mniejsza niż 0,3 ha. Zmiana ta pozwoliła na otwarcie się rynku gruntów rolnych. Zawiera ona jednak jeden warunek – Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa (KOWR) ma prawo pierwokupu działki rolnej, której powierzchnia wynosi 0,3 ha do 0,9999 ha. W praktyce wygląda to tak, że przystępujesz niejako do dwóch aktów notarialnych. Pierwszy to umowa warunkowa sprzedaży nieruchomości. Po jej podpisaniu przez strony transakcji, notariusz niezwłocznie wysyła akt notarialny do KOWR, który ma 30 dni (licząc od momentu otrzymania) na skorzystanie z prawa pierwokupu lub odstąpienie od niego. Brak jakiejkolwiek reakcji ze strony KOWR w tym terminie traktowany jest jako brak chęci skorzystania z prawa pierwokupu, co oznacza, że możesz przystąpić do drugiego aktu notarialnego, który przeniesie własność nieruchomości.
Zakup działki rolnej o powierzchni powyżej 1 ha
Sytuacja jest trochę inna, gdy działka rolna, którą chcesz nabyć ma powierzchnię przekraczającą 1 ha. Jeśli jesteś rolnikiem indywidualnym, KOWR ma prawo pierwokupu. Natomiast jeśli nie jesteś rolnikiem musisz dodatkowo uzyskać zgodę dyrektora KOWR na nabycie gruntów rolnych. Procedura uzyskania takiej zgody jest czasochłonna i nieco skomplikowana. Przede wszystkim zbywca (czyli osoba, od której chcesz kupić działkę rolną) musi udowodnić, że do tej pory ogłaszał sprzedaż swojej nieruchomości, ale nie znalazł się żaden rolnik, który chciałby ją nabyć. Jeszcze do niedawna wystarczył wydruk z portalu ogłoszeniowego lub zaświadczenie z biura nieruchomości, z usług którego korzystał. Obecnie KOWR uznaje jedynie raport z portalu e-rolnik, na którym zbywca musi się zarejestrować i wystawić ogłoszenie o chęci sprzedaży swojej działki. Ogłoszenie jest aktywne 30 dni i dopiero po tym okresie istnieje możliwość wydrukowania raportu. Kolejnym krokiem jest skompletowanie dokumentacji dotyczącej nieruchomości (wypis z rejestru gruntów, zaświadczenie o zagospodarowaniu przestrzennym, wydruk księgi wieczystej) oraz wypełnienie i podpisaniu wniosku. Pamiętaj, że wniosek o wyrażenie zgody na nabycie działki rolnej musisz odpowiednio umotywować. Nie dostaniesz zgody, gdy chcesz kupić działkę rolną w celach wyłącznie rekreacyjnych. Zgoda na zakup działki rolnej powyżej 1 ha jest niejako furtką dla osób, które nie są rolnikami, ale chciałyby nimi zostać. Po wysłaniu wniosku wraz z kompletem dokumentów do Oddziału Terenowego odpowiedniego dla położenia nieruchomości, KOWR ma 30 dnia na odpowiedź – zgodę lub odmowę. Jeśli w tym czasie okaże się, że należy uzupełnić wniosek, czas ten liczony jest na nowo.